Populaire postkaarten

Populaire “po’skoate”

De prentbriefkaart was als medium en verzamelobject bijzonder populair tussen 1892 en 1914. De voorgefrankeerde briefkaart met democratisch tarief ontstond op 1 oktober 1869 in de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije, naar verluidt naar Amerikaans voorbeeld uit 1861. Het medium was bijzonder geschikt voor korte boodschappen, een papieren versie van e-mail. Duitsland en andere landen volgden onmiddellijk. In 1871 startte men ook in België en ging men de postkaart illustreren. De fotografie, hier officieel gestart in 1839, werd in 1862 al gebruikt voor monumenten in grote steden. De technische vooruitgang liet later toe kwaliteitsvolle fotokaarten te maken. In 1878 werd internationaal het formaat van 140 bij 90 millimeter aangenomen. Na 1930 zou dat 148 op 105 worden. Het modieuze (kartel)randje uit de jaren 1930-1970 is al weer geschiedenis. De post verloor omstreeks 1892 het monopolie op de uitgave van geïllustreerde briefkaarten. In 1898 richtte de fotograaf Edouard Nels een bedrijf op in Brussel, opgevolgd door Ernest Thill, dat nog steeds bestaat als marktleider in België. Een andere gekende firma was DVD (Désiré Van Dantzig) 1898-1913. In 1906 werd officieel afgesproken dat in het vervolg de helft van de adreszijde kon beschreven worden met een boodschap, zodat de hele versokant vrij kwam voor een prent of foto. Opgelet: sommige negatieven werden nog lang hergebruikt. In de Eerste Wereldoorlog waren de prentkaarten en fotokaarten bijzonder populair om het thuisfront op de hoogte te houden of propaganda te voeren. De democratisering van daguitstappen maakte een must van de verzending van een souvenir aan de thuisblijvers. Na de Tweede wereldoorlog begonnen veel toeristen zelf foto’s te nemen. Vanaf de jaren vijftig veroverde de kleurenzichtkaart de markt. De kwaliteitseisen voor de opname zijn hoog: altijd zon, geen storende factoren en het onderwerp er liefst volledig op. De toeristen hebben een voorkeur voor samengestelde kaarten met combinatie van verschillende zichten. Sinds zowat 1970 is er een echte handel in ansichtkaarten ontstaan. Oude prentkaarten worden heruitgegeven in een reeks kleine boekjes …in oude prentkaarten , en Wim Sonneveld hing zijn nostalgisch liedje Mijn dorp in 1974 op aan een ansichtkaart. Synoniemen zijn zichtkaart, postkaart, prentbriefkaart, ansicht(kaart). In de periode 1900-1930 kon van elke foto een postkaart voor verzending gedrukt worden, zoals bijvoorbeeld de schoolfoto van de zusjes Kleykens van Zepperen uit 1918 bewijst. Op de belijnde achterkant werd ook “carte postale” gedrukt.